Alimenty mają na celu zapewnienie środków utrzymania tym członkom rodziny, którzy nie są w stanie zaspokoić swoich uzasadnionych potrzeb.
Obecnie poprzez alimenty rozumie się środki utrzymania (w stosunku do dzieci również wychowania) potrzebne do zapewnienia wyżywienia, ale również odzieży, mieszkania, leczenia, a nawet zaspokojenia potrzeb kulturalnych.
W przypadku gdy środki te nie są dostarczane w naturze sąd ustala ich równowartość w pieniądzu. W praktyce więc gdy mówi się o alimentach ma się na myśli konkretną kwotę pieniężną.
Podstawą prawną regulującą zakres i zasady świadczeń alimentacyjnych jest ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zasady związane z obowiązkiem alimentacyjnym opisuje „Dział III – Obowiązek alimentacyjny” w art. od 128 do art. 144.
Zgodnie z art. 128 K.r.o. obowiązek alimentacyjny polegający na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeb także środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Obowiązek alimentacyjny może występować między:
- małżonkami – po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji;
- przysposabiającym a przysposobionym.
W praktyce najczęściej mamy do czynienia z alimentami na rzecz dzieci. W myśl art. 133. § 1. K.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
Przepisy podatkowe różnicują skutki podatkowe uzyskiwania przychodów z alimentów w zależności od statusu osoby je otrzymującej.
Zgodnie ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych alimenty co do zasady stanowią przychód w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 pkt 127 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są alimenty:
- a) na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- b) na rzecz innych osób niż wymienione w lit. a, otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł;
W związku z powyższym tylko alimenty na rzecz innych osób niż dzieci będą podlegały rozliczeniom podatkowym, jeśli ich wysokość miesięcznie przekroczy limit ustawowy.
Tym samym osoba dorosła, na rzecz której sąd zasądził alimenty wyższe niż 700 zł miesięcznie, od nadwyżki będzie musiała zapłacić PIT i rozliczyć nadwyżkę w rocznym zeznaniu podatkowym.
Warto jeszcze wyjaśnić, że dla obliczenia wysokości przychodu istotna jest łączna kwota otrzymanych w roku podatkowym alimentów.
Po zakończeniu roku podatkowego należy zatem zliczyć sumę faktycznie otrzymanych w tym roku alimentów (zaległych i bieżących). Nadwyżka rocznie ponad kwotę 8400 zł (12 x 700 zł miesięcznie) stanowić będzie przychód do opodatkowania.
Przychód ten nie podlega opodatkowaniu w trakcie roku podatkowego, jednak powinien zostać wykazany i opodatkowany, jako przychód z innych źródeł, w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu w danym roku podatkowym.
Kategorie: PIT,podatek dochodowy