Jeśli tak, to prawdopodobnie w swoich księgach posiadasz „stare” wierzytelności, które planujesz umorzyć.
W tym wpisie dowiesz się, jak umorzenie wierzytelności rozliczyć dla celów VAT.
Kiedy prowadzimy działalność gospodarczą, może nam się trafić „niesolidny” kontrahent, czyli taki, który nie zapłaci nam za wyświadczoną usługę lub sprzedany towar.
W praktyce gospodarczej brak zapłaty od jednego kontrahenta często wpływa na brak regulowania zobowiązań wobec następnych kontrahentów. Taka sytuacja powoduje powstawanie zatorów płatniczych.
Brak zapłaty skutkuje nie tylko brakiem środków finansowych do regulowania zobowiązań gospodarczych, ale często wpływa także na nasze możliwości regulowania zobowiązań podatkowych.
Jeśli kontrahent zalega nam z płatnością przez wiele dni, a nawet miesięcy, to w naszych księgach zaczynamy posiadać „stare” wierzytelności, które możemy umorzyć.
Tak, w praktyce gospodarczej wierzyciele niekiedy umarzają wierzytelności swoim dłużnikom, tzn. zwalniają dłużników z obowiązku zapłaty.
Z art. 508 Kodeksu cywilnego wynika, że zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Tak stanowi Kodeks cywilny, ale jak taka czynność wpływa na podatek VAT?
Czy umorzenie jest opodatkowane dla celów VAT?
Czy w chwili umorzenia wierzytelności należy wystawić fakturę korygującą?
Umorzenie wierzytelności a VAT należny
Odpowiadając na pierwsze z postawionych wyżej pytań, należy zauważyć, że z tytułu umorzenia wierzytelności nie wykazuje się podatku VAT należnego. To oznacza, że umorzenie wierzytelności nie jest czynnością opodatkowaną.
Skoro z tytułu umorzenia nie wykazuje się podatku VAT należnego, to warto zastanowić się, czy taka sytuacja powoduje obowiązek wystawienia faktury korygującej; ewentualnie jak umorzenie wierzytelności wpływa na prawo/obowiązek w zakresie ulgi na złe długi.
Umorzenie wierzytelności a faktura korygująca
W pierwszej kolejności zasadne jest sprawdzenie, kiedy należy wystawić fakturę korygującą.
Zgodnie z art. 106j ust 1. ustawy o VAT podatnik wystawia fakturę korygującą, w przypadku gdy po wystawieniu faktury (pierwotnej):
1) udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
2) udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,
3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
5) podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.
Na podstawie powyższego moim zdaniem w związku z umorzeniem wierzytelności wierzyciel nie powinien wystawiać faktury korygującej do faktury pierwotnej dotyczącej umorzonej wierzytelności.
Wynika to z tego, iż w przypadku umorzenia wierzytelności nie zachodzą żadne okoliczności uprawniające do wystawienia takiego dokumentu, tj. nie dochodzi tu do udzielenia nabywcy rabatu, opustu/obniżki ceny, zwrotu towaru czy zwrotu całości lub części zapłaty.
Analogiczny pogląd wyraził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 20 grudnia 2018 r., nr 0115-KDIT1-1.4012.809.2018.1.KM, odnosząc się do sytuacji, w której strony zawarły porozumienie, na mocy którego wierzyciel zrezygnował z dochodzenia części należności od kontrahenta. Organ podatkowy wskazał, że:
(…) faktura jest dokumentem sformalizowanym, który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa. (…) Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. (…) Fakturę korygującą wystawia się m.in. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Zatem istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych.
Z opisu sprawy wynika, że „chcąc rozliczyć żądania” Wnioskodawcy wynikające z „niedopłaconych faktur”, doszło do zawarcia porozumienia (umowy) stron co do należności za wyświadczone przez Wnioskodawcę czynności (dostawę towarów, świadczenie usług).
Spółka wykazywała przychód należny wynikający z opłat ustalonych w oparciu o skorygowaną wartość wskaźnika i nie skorzystała z przysługującego jej prawa do zastosowania ulgi na złe długi określonej w art. 89a ust. 1 ustawy o VAT w części opłaty należnej zakwestionowanej przez Kontrahenta. Zatem z wniosku nie wynika, że obniżenie należności Wnioskodawcy w związku z zawarciem ww. porozumienia winno być uznane za obniżenie ceny lub upust, o którym stanowi ww. art. 29a ust. 10 ustawy o VAT.
Należy w tym miejscu wspomnieć, iż zgodnie z art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.), zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Zwolnienie z długu może dotyczyć całości lub części wierzytelności. Natomiast przez ugodę, w myśl art. 917 ww. ustawy, rozumie się sytuację, w której strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Takim ustępstwem w przedmiotowej sprawie jest rezygnacja przez Wnioskodawcę z części należności będąca rezultatem zawartego porozumienia. Sytuacji tej nie należy jednak utożsamiać ze zmniejszeniem wartości sprzedanych towarów i usług na skutek obniżenia ich ceny. Zawarte porozumienie (ugoda) dotyczy bowiem jedynie rozliczeń pomiędzy kontrahentami (rezygnacji z dochodzenia określonej części należności).
Reasumując, w świetle powyższego stwierdzić należy, że zawarcie przedmiotowego porozumienia nie stanowi przesłanki do wystawienia faktur korygujących, zmniejszających obrót Wnioskodawcy (…).
Na zakończenie warto dodać,
że organy podatkowe wskazują na brak możliwości wystawienia faktury korygującej również wtedy, gdy w związku z sytuacją spowodowaną COVID-19 doszło do:.
umorzenia przez jednostkę budżetową wierzytelności z tytułu czynszu najmu przedsiębiorcom, których płynność finansowa pogorszyła się z powodu COVID-19 – zob. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 14 września 2020 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.333.2020.2.KOM.
Zdaniem Dyrektora KIS:
(…) umorzenie przez Wnioskodawcę w całości lub części należności za najem/dzierżawę nie powoduje obowiązku wystawienia faktury korygującej na rzecz Najemców/dzierżawców (w razie wystawienia faktury pierwotnej z kwotą czynszu wynikającą z zawartej umowy najmu/dzierżawy). Wnioskodawca bowiem nie koryguje swoich rozliczeń w tym zakresie, a tym samym nie obniża podstawy opodatkowania z tego tytułu. Umorzenia należności w sytuacji opisanej we wniosku nie sposób bowiem uznać za rabat/obniżkę/upust wynagrodzenia w związku ze świadczoną usługą najmu/dzierżawy, będącego podstawą do obniżenia podstawy opodatkowania w podatku VAT na podstawie art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy i wystawienia faktury korygującej w trybie art. 106j ust. 1 pkt 2 tej ustawy (…).
Jeśli uważasz, że ten wpis uzupełnił twoją wiedzę i że może przydać się także twoim znajomym, to podziel się nim na Facebooku, Twitterze, e-mailem lub w inny dowolny sposób.
Zachęcam do zostawienia komentarza.
Kategorie: podatek VAT