Zwolnienia podmiotowe z VAT, zasady powrotu do zwolnienia z VAT.

Podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT z początkiem dowolnego miesiąca następującego po wyznaczonym w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT terminie.

Zwolnienia podmiotowe z VAT

Podmiotowe zwolnienie z podatku VAT, określone w art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, przysługuje tzw. drobnym przedsiębiorcom. Są to podatnicy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł.

Na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT również podatnicy, którzy dopiero rozpoczynają wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT w trakcie roku podatkowego, mogą być podmiotowo zwolnieni z VAT, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym kwoty 200 000 zł.

Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży przekroczy w trakcie roku podatkowego powyższy limit, zwolnienie traci moc, począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Do wyliczenia kwoty obrotu uprawniającego do zwolnienia przyjmuje się łączną wartość sprzedaży opodatkowanej netto (bez podatku VAT). Na podstawie art. 113 ust. 2 do wartości sprzedaży nie wlicza się także:

1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

1. transakcji związanych z nieruchomościami,
2. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41,
3. usług ubezpieczeniowych,jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Kiedy nie przysługuje prawo korzystania ze zwolnienia podmiotowego?

Przy temacie zwolnień z VAT należy zwrócić uwagę, że ustawodawca w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT wymienił czynności, których wykonywanie nie pozwala na korzystanie przez podatnika ze zwolnienia podmiotowego. Przepis ten dotyczy podatników:

dokonujących dostaw:
1. wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali – załącznik nr 12 do ustawy,
2. towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem:
  - energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
  - wyrobów tytoniowych,
  - samochodów osobowych innych niż nowe środki transportu, zaliczanych przez podatnika na podstawie przepisów o podatku dochodowym do środków trwałych podlegających amortyzacji,
3. budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
4. terenów budowlanych,
5. nowych środków transportu;
świadczących usługi:
1. prawnicze,
2. w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
3. jubilerskie;

Zwolnienia z VAT nie stosuje się także do podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Zasady powrotu do zwolnienia z VAT

Czynny podatnik VAT w szczególnych okolicznościach ma prawo do rezygnacji z opodatkowania i ponownego skorzystania ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów.

Zasady powrotu do zwolnienia z VAT zostały uregulowane w art. 113 ust. 11 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może ponownie skorzystać ze zwolnienia nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia.

Czy powrót do zwolnienia z VAT jest możliwy w trakcie roku?

Przez długi czas sporna była kwestia, czy podatnicy mogą powracać do zwolnienia w trakcie roku. Ostatecznie sprawę wyjaśnił minister finansów w interpretacji ogólnej z 24 kwietnia 2015 r. (PT3.8101.4.2015.LBE.72) wydanej w celu zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej w zakresie określenia terminu ponownego skorzystania ze zwolnienia z podatku VAT przez podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia lub zrezygnowali z tego zwolnienia.

Kluczową kwestią w tym zakresie są stany prawne art. 113, który na przestrzeni kilku lat był modyfikowany i aktualizowany.

W stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r. art. 113 ust. 1 ustawy o VAT stanowił, że zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł (od roku 2017 limit wynosi 200 000 zł). Jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od VAT na podstawie art. 113 ust. 1 przekroczyła kwotę limitu, zwolnienie traciło moc w momencie przekroczenia tej kwoty.

Art. 113 ust. 11 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r.) stanowił natomiast, że podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku VAT lub zrezygnował z tego zwolnienia, może – nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia – ponownie skorzystać ze zwolnienia z podatku VAT.

W interpretacji ogólnej Minister Finansów zwrócił uwagę, że przy wyznaczaniu na podstawie art. 113 ust. 11 ustawy o VAT terminu, od którego możliwe było ponowne skorzystanie ze zwolnienia przez podatników, którzy je utracili bądź z niego zrezygnowali, należy uwzględnić orzecznictwo sądów administracyjnych.

NSA w wyroku z dnia 24 września 2014 r., sygn. akt I FSK 1463/13, stwierdził, że: „Ustawodawca nie wprowadził (…) dodatkowego warunku w postaci ponownego skorzystania ze zwolnienia w pierwszym okresie rozliczeniowym następującym po roku podatkowym, w którym podatnik nie przekroczył limitu sprzedaży. Wyznaczył jedynie początkowy moment, od którego podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia (…). Objęcie zwolnieniem może mieć zatem miejsce od początku dowolnego miesiąca, następującego po wyznaczonym w art. 113 ust. 11 ustawy o VAT okresie karencji”.

Powyższe oznacza, że podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku VAT lub z niego zrezygnował, mógł ponownie skorzystać z tego zwolnienia, jeżeli upłynął rok, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z niego, przy czym podatnik miał prawo do powrotu do zwolnienia od początku dowolnego miesiąca w trakcie roku podatkowego – o ile zostały spełnione pozostałe warunki ponownego skorzystania ze zwolnienia (wartość sprzedaży nie przekroczyła u podatnika w poprzednim roku podatkowym kwoty limitu) i nie zachodziły przypadki wyłączające stosowanie zwolnienia, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Wyłączenia, o których mowa w art. 113 ust. 13, zostały opisane powyżej w punkcie „Kiedy nie przysługuje prawo korzystania ze zwolnienia podmiotowego?”.

W przypadku gdy podatnik zdecydował się na ponowne skorzystanie ze zwolnienia w trakcie roku podatkowego, musiał zostać również spełniony warunek, że do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego podatnik zamierzał ponownie skorzystać ze zwolnienia, nie została przekroczona wartość limitu.

Od dnia 1 stycznia 2014 r. art. 113 ust. 1 ustawy o VAT uległ zmianie. Zgodnie z nowym jego brzmieniem zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł (limit w roku 2017 wynosi 200 000 zł). Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku VAT.

Od 2014 r. zmianie uległa również treść art. 113 ust. 11 ustawy o VAT. Stosownie do jego nowej wersji podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może – nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia – ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Powyższe stanowisko Ministerstwa Finansów dotyczące terminu powrotu do zwolnienia z podatku VAT mimo modyfikacji art. 113 ustawy o VAT od roku 2013 nadal zachowuje aktualność.

Rozstrzyga ono jednoznacznie, że podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT z początkiem dowolnego miesiąca następującego po wyznaczonym w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT terminie.

Obowiązek złożenia aktualizacji druku VAT-R

Podatnik, który chce powrócić do zwolnienia z VAT, ma obowiązek złożenia aktualizacji druku VAT-R w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpi zmiana. W druku tym podatnik powinien określić datę, od której będzie korzystał ze zwolnienia.

Obowiązek korekty podatku naliczonego

Należy pamiętać, że w niektórych przypadkach powrót podatnika VAT czynnego do zwolnienia podmiotowego może wiązać się z obowiązkiem korekty podatku naliczonego. Zmieni się bowiem przeznaczenie towarów – ze związku z działalnością opodatkowaną na związek z działalnością zwolnioną z VAT.

Temat korekty podatku naliczonego w związku ze zmianą pierwotnego przeznaczenia będzie przedmiotem osobnego wpisu na blogu.

Jeśli uważasz, że ten wpis uzupełnił twoją wiedzę i że może przydać się także twoim znajomym, to podziel się nim na Facebooku, Twitterze, e-mailem lub w inny dowolny sposób.

Zachęcam do zostawienia komentarza.

Kategorie: podatek VATTagi: limit do VAT,podatek VAT,powrót do zwolnienia w VAT,zwolnienie w VAT